Năm
1816, việc Vua Gia Long cử thủy quân ra cắm cờ ở quần đảo Hoàng Sa là
một sự kiện quan trọng trong lịch sử Việt Nam, khẳng định chủ quyền biển
đảo về phương diện nhà nước của triều đình nhà Nguyễn.
Tấm bản đồ cổ "Hoàng triều trực tỉnh địa dư toàn đồ" khẳng định chủ quyền biển đảo của VIệt Nam. Ảnh: Zing.vn
Tại
hội thảo "Chủ quyền biển đảo Việt Nam trong lịch sử" vừa diễn ra tại
Huế, GS.TS. Nguyễn Quang Ngọc phân tích trong lịch sử chủ quyền của Việt
Nam ở Hoàng Sa và Trường Sa, năm 1816 có ý nghĩa hết sức đặc biệt. Đây
là thời điểm nhà Nguyễn đưa thủy quân chính quy trực tiếp quản lý và bảo
vệ chủ quyền các quần đảo ở Biển Đông.
Đến
giai đoạn này, chức năng bảo vệ biển đảo bắt đầu được chuyển dần từ các
đội Hoàng Sa, Bắc Hải sang đội thủy quân. Tuy nhiên, đội thủy quân vẫn
triệt để khai thác nhân lực, điều kiện và phương tiện hoạt động linh
hoạt của đội Hoàng Sa, Bắc Hải trên vùng biển, chủ yếu gồm các đảo đá,
bãi cạn.
Việc
thực thi chủ quyền quốc gia đối với các hải đảo là hoạt động được triều
Nguyễn tiến hành thường xuyên và liên tục, là kế tục sự nghiệp của các
triều đại trước. Triều Nguyễn là triều đại đã vẽ nên một hình thể lãnh
thổ đất nước thống nhất từ đất liền đến biển, đảo để có một nước Việt
Nam hoàn chỉnh hiện nay.
Một
bằng chứng mới được phát hiện ở đình làng Mỹ Lợi (xã Vinh Mỹ, huyện Phú
Lộc, tỉnh Thừa Thiên-Huế) là văn bản có nội dung xử lý việc kiện tụng
của phường An Bằng và làng Mỹ Lợi, lập ngày 19-9 năm Cảnh Hưng thứ 20
(6-11-1759) về việc tranh chấp giữa hai làng liên quan đến một con
thuyền và tiền trợ cấp cho đội thuyền phục vụ Hoàng Sa. Nội dung văn bản
này cho thấy cách đây 250 năm, nhà Nguyễn đã có quân trấn giữ quần đảo
Hoàng Sa.
PGS.TS.
Đỗ Bang, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Chủ tịch Hội Khoa
học Lịch sử tỉnh Thừa Thiên-Huế cho biết, ngôi đền có tên “Hoàng Sa tự”
trên đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa là do cai đội Phạm Văn Nguyên
cùng lính và phu dân hai tỉnh Bình Định và Quảng Ngãi chuyên chở vật
liệu từ đất liền ra xây dựng. Việc xây dựng ngôi đền này có ghi trong
sách “Đại Nam thực lục” (tháng 6 năm Ất Mùi, niên hiệu Minh Mạng 16 -
năm 1835).
Còn
theo TS. Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế,
trong một nghiên cứu mới nhất về chủ quyền biển đảo qua các tư liệu xác
thực dưới triều Nguyễn như châu bản và các bộ chính sử như “Đại Nam thực
lục”, “Khâm định Việt sử thông giám cương mục”, “Khâm định Đại Nam hội
điển sự lệ”, “Đại Nam nhất thống chí”… chứng minh cho việc xác lập và
thực thi chủ quyền của triều Nguyễn đối với biển, đảo giai đoạn
1802-1945.
Đáng
chú ý, triều Nguyễn được thành lập năm 1802, nhưng trước đó hơn 200
năm, kể từ năm 1558, các đời chúa Nguyễn đã có công lao to lớn trong
việc mở mang bờ cõi, bao gồm toàn bộ đất miền Nam và vùng biển đảo phía
nam và tây nam của Tổ quốc.
Dưới
thời Nguyễn, khu vực biển đảo thuộc chủ quyền của Việt Nam đã được xác
lập từ Bắc chí Nam, tương đương với khu vực biển đảo của chúng ta hiện
nay, đó là vùng biển từ Quảng Yên (Quảng Ninh) đến Hà Tiên (Kiên Giang)
với các đảo ven bờ và hai quần đảo xa bờ là Hoàng Sa, Trường Sa.
Các
vua triều Nguyễn bấy giờ đã xác lập và khẳng định chủ quyền của nước ta
đối với biển đảo Tổ quốc bằng việc huy động một lực lượng lớn bao gồm
quan chức của các cơ quan Trung ương Nội các, Bộ Công, Bộ Hộ, Bộ Binh,
Bộ Hình, Giám thành Khâm thiên giám, thuỷ sư... phối hợp với quan chức
địa phương và ngư dân các tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định hằng năm thực thi
công vụ Hoàng Sa, như vẽ bản đồ, kiểm kê tài nguyên trên đảo, đo đạc hải
trình, cắm cọc tiêu, trồng cây, dựng miếu, cắm bia chủ quyền, xây dựng
hệ thống kho tàng, đồn lũy, đặt trạm thu thuế, quan trắc thiên văn và dự
báo thời tiết.
Riêng
đảo Hoàng Sa có trạm khí tượng của Việt Nam hoạt động từ năm 1938-1947,
được Tổ chức Khí tượng quốc tế đặt số hiệu 48-860 (số 48 chỉ khu vực
Việt Nam).
Như
vậy, việc sử dụng, khai thác biển ở quần đảo Hoàng Sa là truyền thống
lâu đời của nhân dân Việt Nam. Đến thời Nguyễn, chủ quyền của Việt Nam
trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa càng được thiết lập và thực thi
đầy đủ và toàn vẹn, không có sự tranh chấp nào. Người Pháp cũng đã cho
xây dựng các đài khí tượng, trạm quan trắc và cắt đặt lính đồn trú trên
các đảo.
|
Hội
thảo "Chủ quyền biển đảo Việt Nam trong lịch sử" lần đầu tiên được tổ
chức tại Huế, thu hút 27 tham luận của các nhà nghiên cứu lịch sử, tập
trung nghiên cứu nhiều nội dung phong phú, cung cấp những thông tin có
giá trị về lịch sử, khẳng định vai trò, trách nhiệm của chính quyền Việt
Nam qua các thời kỳ đối với chủ quyền biển đảo.
Các
tham luận tại hội thảo tập trung vào các chủ đề: Vấn đề chủ quyền lịch
sử; về sự hiện diện các thế lực nước ngoài, phản bác luận điểm xuyên tạc
và sai trái lịch sử về chủ quyền biển đảo Việt Nam tại Hoàng Sa và
Trường Sa; về chủ quyền biển đảo đối với nhân dân các tỉnh miền Trung.
Các
tác giả đã sưu tầm các nguồn tư liệu lưu trữ thời thuộc địa, thời Việt
Nam Cộng hòa; tài liệu lưu trữ nước ngoài của Nhật Bản; hệ thống bản đồ
cổ của Trung Quốc và phương Tây… để chứng minh về chủ quyền biển đảo,
góp phần nâng cao nhận thức đúng đắn về lịch sử chủ quyền của Việt Nam
đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
|
Theo chinhphu.vn